Do Polski - pierwsza wzmianka pochodzi z 1419 roku za J. Ficowskim „Cyganie na polskich drogach” - przybyły najpierw pojedyncze grupy, a później większe hordy. Od początku Cyganie stanowili odrębną - prawie nie asymilującą się z miejscową ludnością - grupę etniczną, która prowadziła wędrowny tryb życia polegający na ciągłym przemieszczaniu się całymi taborami. Zajęcia ludności dostosowane były do tego typu życia - ale i ściśle związane z tradycją - przywiezione prawdopodobnie jeszcze z Indii. Mężczyźni zajmowali się w zależności od grupy - hodowlą koni (Lovari – koniarze), muzykowaniem, kowalstwem, kotlarstwem (Kełderasze – kotlarze) a kobiety wróżeniem. Odrębność kulturowa i etniczna budziła właściwie do momentu przybycia Cyganów na ziemie polskie najpierw ciekawość, a później strach i niechęć. W różny sposób próbowano zapanować nad nacją. Wydawano ustawy banicyjne, zmuszano Cyganów do osiedlenia, odbierano im dzieci i oddawano je na wychowanie polskim chłopom, powołano nawet w XVI wieku cygańskiego króla, który wywodził się z szlachty polskiej. W roku 1791 (konstytucja majowa) Cyganie otrzymali prawa obywatelskie. W okresie międzywojennym w Polsce mieszkało około 30 tys. przedstawicieli tej mniejszości etnicznej. Prowadzili wędrówki z taborami, ale i koczowali (przeważnie przez zimę a później wraz z nadejściem wiosny wyruszali na wędrówki). Druga wojna światowa był to okres najstraszniejszy dla Romów. Niemcy, na podstawie ustaw norymberskich o czystości rasy, przeznaczyli tę grupę ludności do całkowitej eksterminacji. Masowo ginęli w obozach koncentracyjnych. Po zakończeniu II wojny światowej, tak jak i inne grupy ludności przybyli wraz z taborami na Ziemie Zachodnie, koczowali całymi obozami najczęściej wokół miast. Na zimę zajmowali lokalne mieszkania. W Lubaniu było to centrum miasta, obecna ulica Ratuszowa. Pomimo podejmowanych prób prowadzenia osiadłego trybu życia nie zrezygnowali z dotychczasowych tradycyjnych zajęć, takich jak muzykowanie, wróżbiarstwo, hodowla koni...
Więcej o życiu i kulturze Romów dowiesz się czytając "Ziemię Lubańską"
Z dnia: 2007-04-03, Przypisany do: Nr 7(318)