30 sierpnia 1863 roku do Marklissy, czyli obecnej Leśnej, przybył E. F. Weißig z Rothenburga w Górnych Łużycach celem osiedlenia się i założenia drukarni na Schwertaergasse 164 (dzisiejsza ul. Sienkiewicza). Zajął się on produkcją druków i formularzy biznesowych, jednak od początku zajmowała go myśl, aby wydać własną gazetę dla Leśnej. W krótkim czasie Weißig przekształcił swoje zamierzenia w czyny. Rok później ukazał się pierwszy numer "Marklissaer Anzeiger" z dopiskiem "organ dla ogłoszeń urzędowych i prywatnych". Początkowo Anzeiger był jedynie dodatkiem do poczytnej wówczas gazety "Volksfreund aus der Ober-Lausitz", wydawanej w Rothenburgu przez brata Weißig`a. Anzeiger od czasu założenia ukazywał się dwa razy w tygodniu, mianowicie w środy i w soboty w południe. Cena wraz z "gazetą matką" wynosiła kwartalnie 7 srebrnych groszy i 6 fenigów (jeden srebrny grosz równał się 12 fenigom). Wszystkie urzędy pocztowe w Księstwie Pruskim składały zamówienia i prowadziły dystrybucję obu gazet w cenie 8 groszy i 6 fenigów za kwartał. Anzeiger początkowo nie był obszerny, był jedynie dodatkiem. Główną zawartością gazety były początkowo ogłoszenia. Pierwotnie strona miała rozmiar 28x18 cm, a treść podzielona była na dwie kolumny. Pierwszy numer czasopisma na głównej stronie zapraszał do prenumeraty, strona druga zawierała "Wiadomości kościelne z Probostwa Marklissa z miesiąca grudnia 1863", trzecią zajmowały w całości ogłoszenia. Informowano ponadto o świątecznych zbiórkach dla ubogich, o poszukiwaniach opiekunek do dzieci, a także o zgłoszeniach do służby wojskowej. To niewielkie początkowo czasopismo stało się podstawową formą komunikacji pomiędzy mieszkańcami, zespalając tym samym środowisko lokalne. Pierwsze cztery numery wyjątkowo składały się z czterech stron tekstu, jednak w przeważającej większości Anzeiger posiadał strony dwie. Śledząc pierwszy rocznik znajdziemy w styczniu 1864 roku zaproszenia na dwanaście nocy bożonarodzeniowych we wszystkich gospodach w mieście i okolicy. Natrafimy też na anons matrymonialny, który w swej budowie nastraja nieco niezwykle. Brzmiał on następująco: "Młody mężczyzna w wieku 30 lat z opłacającym się sklepem szuka tą drogą towarzyszki życia, ewentualnie z jakimś majątkiem, i dlatego osobliwości z podobnym nastawieniem mogą się zgłaszać natychmiast ustnie lub pisemnie, jednak bez opłaty pocztowej, Queißstraße 34, Marklissa. Całkowita dyskrecja zapewniona. M.S." Na uwagę zasługuje tu fakt niezwykłej dbałości owego mężczyzny o szczegóły finansowe. Oto przecież płonąca z miłości dziewica w gorącym uniesieniu mogłaby łatwo zapomnieć o... opłacie pocztowej. W listopadzie 1865 roku drukarnia Anzeigera przeniosła się do Markt 176, jednak i tu przetrwała zaledwie kilka lat, gdyż jej wydawca nabył wówczas w drodze zakupu wynajmowany wcześniej dom przy Schwertaergasse 164. Swego rodzaju przełomem dla samej gazety był rok 1877, kiedy to właściciel drukarni zainwestował w nową prasę błyskawiczną, co z kolei umożliwiło pierwsze powiększenie formatu. W roku 1885 Anzeiger zmieniła właściciela. Nowym wydawcą zostajł pan A. Ludwig z Lubania, który po czterech latach kontynuacji działalności w starym domu przeniósł drukarnię do sąsiedniego budynku (Schwertaergasse 165). Ponownego powiększenia formatu czasopismo doczekało się w roku 1893; wzbogaciło też swą treść o czterostronicowy dodatek "domowo-rolniczy", który szybko zyskał sympatię czytelników i ukazywał się z gazetą przez długie lata. 1 października 1894 drukarnia pana Ludwiga i wydawnictwo "Marklissaer Anzeiger" przeszły w posiadanie Paula Menzela. Zmieniła się także lokalizacja drukarni - nowy właściciel przeniósł ją na ulicę Baderstraße 265 (dzisiejsza ul. Kochanowskiego). Zmieniło się również wyposażenie, pojawiły się nowoczesne maszyny oraz materiał czcionkowy. Po roku przedsiębiorstwo przeszło na napęd silnikowy, a poprzez zakup konkurencyjnej drukarni powierzchnia zakładu została znacznie powiększona*. W wyniku tego zakupu doszło także do fuzji obu gazet. Od tej pory obowiązującym tytułem był "Marklissaer Anzeiger" z dopiskiem "Wiadomości dla Marklissy i okolicy". Tym samym gazeta ta stała się jedyną w tutejszym okręgu. O ile początkowo leśniańska gazeta lokalna stanowiła jedynie dodatek do prasy ogólnokrajowej, o tyle w 1901 sama posiadała dodatek niedzielny „Am häuslichen Herd” ("W ognisku domowym"), w którym publikowano romanse, opowiadania i dużą dawkę humoru ilustrowanego. Podczas kilkudziesięcioletniej działalności czasopisma na rynku, jego łamy odzwierciedlały ogromną część społecznego życia Marklissy. Ogłaszano radosne nowiny, dzielono sąsiedzkie smutki, chwalono sukcesy i omawiano porażki. Ze wszystkich publikacji o regionie, które powstały na przełomie wieków, to właśnie lokalna prasa stanowi najważniejszy dokument tych ziem, relacjonując codzienność dawnej Marklissy, czyli dzisiejszej Leśnej.
(Przemysław Kleszcz, członek Stowarzyszenia Leśna – Marklissa)
* W roku 1892 ukazała się nowa gazeta - "Marklissaer Nachrichten", wydawana przez Curta Weißiga, syna założyciela "Anzeigera".
Z dnia: 2014-02-20, Przypisany do: Nr 4(483)