- Bismarckstrasse (dziś ul. Kopernika) od premiera Prus i kanclerza Rzeszy Otto von Bismarcka,
- Moltkestrasse (dziś ul. Mickiewicza) od pruskiego feldmarszałka Helmuta von Moltke,
- Seecktstrasse (dziś ul. Słowackiego) od pruskiego generała von Seeckt twórcy w Lubaniu w roku 1898 - 19 pułku piechoty,
- Courbiérestrasse (dziś ul. Wojska Polskiego) od barona de l' Homme de Courbiére, patrona lubańskiego 19 pułku piechoty,
- Zeidlerstrasse (dziś ul. Izerska) od burmistrza Lubania Konrada von Zeidlera, obrońcy miasta przed najazdem Husytów w roku 1427,
- Üchtritzstrasse (dziś ul. Fabryczna) od Bernharda von Üchtritz obrońcy miasta przed najazdem Husytów w roku 1431.
W czasie bitwy o Lubań w lutym-marcu 1945 r. lubańskie ulice bardzo ucierpiały. Setki rozbitych pociskami artyleryjskimi pięknych kamienic rozebrano do fundamentów. Niektóre trakty wymazano całkowicie z panoramy miasta jak np. Kirchgasse (fot. 3), inne zachowały tylko kilka kamienic, jak np. Naumburgerstrasse (ul.Wrocławska), czy Neuestrasse (ul. Hutnicza) – fot. 4,5. Dzieło niszczenia kontynuowano również po wojnie. Wyburzono m.in. sukiennice w Rynku, ulice: Tkacką, Spółdzielczą, Ratuszową, stawiając tam blokowiska.
Po wojnie Lubań znalazł się w obrębie nowego państwa. W październiku 1945 r. w lokalnej gazetce żołnierskiej „Na straży” opublikowano polskie nazwy wszystkich lubańskich ulic. Większość z nich była dosłownym tłumaczeniem niemieckich poprzedniczek, jak np.: Dworcowa (Bahnhofstrasse), Szeroka (Breitestrasse), Braterska (Brüderstrasse), Rybarska (Fischerstrasse), Ogrodowa (Gartenstrasse), Długa (Langengasse), Świetlna (Lichtenauerstrasse), Lipowa (Lindenstrasse), Środkowa (Mittelstrasse), Zakonna (Mönchgasse), Nowa (Neue Strasse), Parkowa (Parkstrasse), Pocztowa (Poststrasse), Szkolna (Schulstrasse), Strzelecka (Schützenstrasse) itd. Tylko trzem ulicom nadano nazwy o zabarwieniu ideologicznym (politycznym): Karola Marksa (dziś ul. Mikołaja Reja), gen. Michała Roli-Żymierskiego* oraz gen. Aleksandra Waszkiewicza – radzieckiego wojskowego, dowódcy 5 dywizji piechoty II Armii W.P. (dziś ul. Wojska Polskiego). Pozostałe ulice przyjęły nazwy nie przystające do ówczesnej ideologii socjalistycznej: Włościańska (dziś. ul. Esperantystów), Pańska (dziś ul. Staszica), św. Marii (dziś nie istnieje), św. Piotra (dziś nie istnieje), Ewangelicka (dziś ul. Grunwaldzka), Plac św. Józefa (dziś Plac Śląski). Pełny wykaz lubańskich ulic na dzień 13 października 1945 roku jest zbyt obszerny dla niniejszej publikacji. Dla zainteresowanych chętnie udostępnię. Cdn.
* Ulica istnieje do dziś. Zastanawiające, że Michał Rola-Żymierski, który był:
- agentem sowieckiego wywiadu,
- odpowiedzialnym za śmierć i prześladowania wielu tysięcy oficerów i żołnierzy Armii Krajowej,
- jednym z głównych realizatorów polityki Stalina zmierzającej do całkowitego uzależnienia Polski od Związku Sowieckiego
jest nadal patronem lubańskiej ulicy!
Z dnia: 2008-11-19, Przypisany do: Nr 22(357)